Fiches didáutiques

El Radar

El so nome orixinal ye ‘Radio detection and ranging’, que tornáu al asturianu significa ‘Deteición y medición de distancies per radio’. ¿Sabes de qué tamos falando? Supongo que non, pero si te digo del radar de xuru que yá te suena más.

Muries, corros, cuerries y cortinos

La téunica de construcción de piedra en seco foi bien utilizada n’Asturies nel pasáu, siendo posible ver anguaño construcciones d’esti tipu a la lo llargo de la nuesa xeografía. Un exemplu d’esta modalidá d’edificaciones son los corros, les cuerries o los cortinos, a los que vamos dedicar esta ficha didáutica.

Primeros montañeros en Picos

Los Picos d’Europa son un macizu montañosu del oriente d’Asturies. Pertenez a la Coordillera Cantábrica y s’estiende tamién per Lleón y Cantabria, siendo un símbolu del país y un gran atractivu turísticu, sobre manera ente montañeros de tol mundu. El so monte más carauterísticu ye’l Picu Urriellu, asitiáu nel conceyu de Cabrales, con un altor de 2.518 metros.

Xunta Xeneral

Dende l’añu 1981, cuando Asturies algama la so autonomía, recupérase la Xunta Xeneral, institución de derechu públicu que nació pa defender los intereses del país y nel que taben representaos los diferentes conceyos. Esti órganu llevaba desaniciáu pol Reino de España tres les reformes lliberales feches nel 1835 que motivaron la creación de la Diputación Provincial de Oviedo, finando asina a una trayeutoria de cientos d’años d’actividá.

H.oquei patinos

El ḥoquei ye un deporte que consiste n’introducir una pelota dientro d’una portería mediante l’usu únicu d’un stick. Nél enfréntense dos equipos, que cuenten caún con un porteru que trata d’evitar que’l rival pueda anotar un tantu.

Enerxíes renovables

La enerxía ye dalgo básicu pal furrulamientu de la sociedá moderna. Pal tresporte, l’usu de máquines, la lluz…, ye necesario la enerxía en dalguna de les sos munches variantes. Tal ye la so importancia que la posesión de fontes d’enerxía vien siendo nes décades últimes motivu de conflictos bélicos ente estaos.

Sol en los pomares

‘Sol en los pomares’ trátase d’un poemariu en llingua asturiana que ye consideráu como una de les grandes obres poétiques del sieglu XX nel nuesu idioma. Ta dividíu en cinco partes: ‘La sombra de los robles’, ‘La lluz de les roses’, ‘La caleya floría’, ‘Pómpares nel aire’ y ‘La lluna ente carbayos’.

Vicente García Oliva

Nacíu en Xixón nel añu 1944, Vicente García Oliva ye ún de los meyores escritores en llingua asturiana d’anguaño. Autor de numberoses obres, de xuru que te suena por ser el responsables de munches histories pa xente mozo, la nomada lliteratura infantil y xuvenil.

L'asturcón

L’asturcón ye una de les seis races autóctones d’Asturies. Trátase d’un caballu poni, esto ye, d’un altor menor al 1,48, que destaca pola so fuercia y que, como toos estos animeles, ta a piques del desaniciu, anque nuna dinámica de recuperación gracies al trabayu de los criadores.

La bicicleta

Ye ún de los medios de locomoción más prestosos, por nun dicir que’l que más. El fechu de poder montar nél dende bien pequeños y que’l movimientu dependa del to esfuerciu failo divertíu y atrautivu. Falamos de la bicicleta. ¿Quién nun tien una?