Fiches didáutiques

El primer documentu escritu en llingua romance asturiana del que se tien referencia, y tamién el más emblemáticu, ye’l Fueru d’Avilés. Data del 1155 y nos años previos ye difícil confirmar qu’esistan testos nos que se vea una evolución del llatín que se pueda estremar d’esti idioma.

Asturies pue presumir de tener un arte únicu del mundu. Trátase del prerrománicu asturianu, un estilu artísticu altomedieval desendolcáu nel periodu del Reinu d’Asturies, en concreto ente los sieglos VIII y X.

Marte ye’l cuartu planeta del Sistema Solar, el siguiente a la Tierra según t’alloñes del Sol. Bautizóse col mesmu nome que’l dios de la guerra de la mitoloxía griega pero recibe’l nomatu popular de ‘planeta bermeyu’ pol so color, que vien del óxidu de fierro predominante na so corteza.

Estos inseutos voladores formen parte de la fauna asturiana. Les trés son diferentes, pero al empar tán mui venceyaes, yá que tanto abeyes y abeyones evolucionaron a partir de les aviespes –al igual que les formigues–, y ayuden a la polinización.

La aviespa ye un inseutu himenópteru, como les sos hermanes, de picadura gafa y col cuerpu mariellu y bandes negres. La mayor parte son solitaries, pero hai munches variedaes que viven n’ensame, como faen les abeyes, anque nel casu d’éstes últimes, qu’ellaboren cera y miel, los caxellos son d’un tamañu muncho mayor.