El ferrocarril
Ún de los medios de tresportes más importantes y que tuvo mayor repercusión, polo que supunxo nel so momentu, foi’l ferrocaril, qu’anguaño sigue siendo ún de los más emplegaos y, amás, de los menos contaminantes. Resultó un elementu clave de la Revolución Industrial y camudó la sociedá del sieglu XIX al permitir el tresportes de mercancíes, nun primer momentu, de manera rápida y constante, y de viaxeros a lo poco.
Consiste nel desplazamientu de vagones enllazaos, impulsaos por una llocomotora, per carriles o víes de fierro –anguaño d’aceru–, d’ehí’l so nome. Esti conxuntu recibe’l nome de tren y nun primer momentu movíase por tracción animal, pa depués pasar al vapor –en plena Revolución Industrial– y, más alantre, a combustibles fósiles y lletricidá.
The Rocket, primera locomotora moderna.
Foi n’Inglaterra, cuna de la Revolución Industrial, onde apaecen los primeros ferrocarriles nes décades últimes del sieglu XVIII, pero nun sería hasta’l 1804 cuando la máquina de vapor, creada nel 1769 pol escocés James Watt, adaptábase como llocomotora gracies al llabor de Richard Trevithick. Sicasí, el so pesu impedía la so circulación con normalidá nos carriles del momentu, dalgo que solucionó nel 1811 John Blenkinsop.
La compañía Stockton and Darlington Railway creó la primer llinia ferroviaria, nel 1925, nel noroeste d’Inglaterra pa llevar carbón d’unes mines a estes dos poblaciones, emplegando una llocomotora a vapor de George Stephenson, y sería la primera tamién en tresportar pasaxeros. N’España’l primer ferrocarril construyiríase en Cuba nel 1937, la llinia La Habana-Bejucal-Güines, y na Península Ibérica, en Catalunya, el Barcelona-Mataró nel 1848.
Vieya vagoneta minera.
El tren convertiríase nun mediu importantísimu na historia de los asturianos, clave nel desarrollu industrial del sieglu XX, y hasta icónicu al protagonizar la mayor obra d’inxenería del país pola so envergadura y complexidá. Foi la construcción de la rampla de Payares, que principió nel 1864 y s’inauguró nel 1884, xuniendo asina Asturies cola Meseta.
Nel sieglu XX el ferrocarril foi modernizándose cola incorporación de la lletricidá y del diésel, permitiendo ameyorar los viaxes y la comodidá de los desplazamientos. La llegada de l’alta velocidá ye l’últimu gran avance na materia, permitiendo algamar la velocidá de 300 quilómetros y competir col avión, rede que llega a Asturies nel 2023 gracies a la construcción de la variante de Payares, esto ye, dellos túneles nel que rescampla ún de 24 quilómetros que permite salvar les pindies ramples del vieyu trazáu.
- ¿Qué supunxo’l ferrocarril na historia
- ¿Ónde principiaron a circular les primeres llocomotores de vapor?
- ¿Por qué foi importante pal desarrollu d’Asturies?
- ¿Ye’l tren un mediu de tresporte afayadizu pal sieglu XXI?