Bilordios Filolóxicos, por Ramón d'Andrés
Finalidá cola que se faen les coses (22/04/02)
Si se quier espresar la finalidá o intención d'una acción, la llingua ponnos al algame una riestra d'espresiones que gramaticalmente funcionen como preposiciones o como conxunciones. El verbu qu'espresa la finalidá pue dir o bien n'infinitivu, o bien en forma conxugada y precedíu de la conxunción que. La finalidá tamién pue espresala un elementu nominal (un sustantivu o un pronome). Darréu dase una llista d'espresiones de finalidá.
Pa.- Infinitivu: Aforró pa mercar un pisu. Subordinada: Aforró pa que los fíos mercaren un pisu. Elementu nominal: Aforró pa eso.
Por.- Tien un matiz ente causa y finalidá: Entrugólo por buscar una esplicación; Entrugólo por esi motivu.
A.- Con verbos de movimientu, tien un matiz intermediu ente dirección y finalidá. Infinitivu: Foi al médicu a quitar los puntos. Subordinada: Foi al médicu a que-y quitare los puntos. Elementu nominal: Foi al médicu a eso.
Col oxetu de, al oxetu de.- Infinitivu: Los ministros aconceyáronse col oxetu d'algamar la paz. Subordinada: Col oxetu de que'l productu tenga toles garantíes, revísenlu en llaboratoriu.
Col oxetivu de.- Infinitivu: Los ministros aconceyáronse col oxetivu d'algamar la paz. Subordinada: Col oxetivu de que'l productu tenga toles garantíes, revísenlu en llaboratoriau.
Col fin de, a fin de.- Infinitivu: Faen esi esfuerzu col fin de protexer a la xente. Subordinada: A fin de que nun se pierda l'equipaxe, llanten unes etiquetes verdes.
Cola finalidá de.- Infitivu: Faen esi esfuerzu cola finalidá de protexer a la xente. Subordinada: Llanten unes etiquetes verdes cola finalidá de que nun se pierda l'equipaxe.
Cola intención de.- Infinitivu: Nun lo faigo cola intención de fadiar. Subordinada: Nun lo faigo cola intención de que daquién fadie.
Col enfotu de.- Tien valores próximos a la finalidá: Avisólos col enfotu de que-y ficieren casu.
Col aquel de.- Infinitivu: Callábemos col aquel de nun llamar l'atención. Subordinada: Callábemos col aquel de que nun espertaren.
Pa ver de, por ver de.- Infinitivu: Entainó por ver de llegar a tiempu. Subordinada: Llevélu a la estación por ver de que garrare'l tren a tiempu.
Con vistes a.- Infinitivu: Con vistes a algamar un acuerdu, reuniéronse los sindicatos y la patronal. Subordinada: Con vistes a qu'algamaren un acuerdu, convocólos el presidente. Elementu nominal: Con vistes a esi llogru…
Con mires a, con mires de.- Infinitivu: Con mires a algamar un acuerdu, reuniéronse los sindicatos y la patronal. Subordinada: Con mires a qu'algamaren un acuerdu, convocólos el presidente. Elementu nominal: Con vistes a ello…
En mires a, en mires de.- Equival a l'anterior: En mires a algamar un acuerdu…; En mires a qu'algamaren un acuerdu…
Al envís de, col envís de.- Infinitivu: Pidíen la traducción al envís d'entender les sos palabres. Subordinada: Dáben-yos la traducción col envís de qu'entendieren les sos palabres.
En visu a.- Infinitivu: Pidíen la traducción en visu a entender les sos palabres. Subordinada: Dáben-yos la traducción en visu a qu'entendieren les sos palabres.
Esisten, arriendes d'éstes, otres espresiones de finalidá iguaes col participiu puestu -a -o. Exemplos: Púnxose a estudiar cola vista puesta n'aprobar tolos esámenes; Tamos aforrando coles mires puestes en mercar un pisu; Van trabayar col oxetivu puestu en que los reconozan en tol Estáu; Fízolo too cola intención puesta n'ayudar a los amigos; Presentóse bien ceo, col enfotu puestu en que lu contrataren.
