La edá media

Cola perda de la capitalidá del Reinu y el treslláu de la Corte a Lleón (añu 914), Asturies volve cayer nun fondu apartamientu de los cientros de decisión del Reinu de Lleón, a lo primero, y de Castiella depués. La resquiebra de la so influyencia va provocar movimientos secesionistes qu'algamen los sos cumales nel sieglu XII cola rebelión del Conde Gonzalo Pelaez contra'1 Rei Alfonso VII, y la Regina in Asturias Urraca (fía bastarda del mesmu Alfonso VII y una dama asturiana), que va ser protagonista d'un nuevu intentu independentista. Sicasí, nesta dómina de sieglos escuros (X-XIII), obligada pol aisllamientu terrestre Asturies vólvese pa la mar, no que va tener muncha importancia San Salvador d'Uviéu comu finxu de primer orde nes pelegrinaciones a Santiago de Compostela (sobro tou dende 1'apertura del "Arca Santa" nel añu 1075 y la sonadía de los "milagros" que produxere la contemplanza de les Reliquies), lo que fai llegar pela costa a los puertos d'Avilés, Llanes, Villaviciosa o Ribesella a pelegrinos de tola fachada atlántica d'Europa, cola que, n'especial Avilés, va comerciase: Bayonne, La Rochelle, Nantes, la bahía de Bourgneuf.. (lo que desplica la presencia na villa avilesina d'un merino franco y la constatación documental na época de personaxes lligaos al comerciu como un tal Martinus Bretón -1223- o el fechu de qu' ún de los dos santos patronos seya Sto. Tomás de Canterbury). Nesa vida allonxada del interior peninsular, l'arramáu poblamientu rural facía mui difícil el control políticu territorial pol poder supremu -el Rei-, lo que va determinar la política monárquica de fundación de Poles con amplies zones d'influyencia. Ye 1'aniciu d'una primer espansión urbana pel País nun procesu que va continuase nos sieglos XIV y XV cola consolidación de los conceyos, que se van organizar nuna Xunta de representación popular. L'añu 1388, al casase'1 primoxénitu de Juan I :de Castiella, Enrique, con Catalina de Lancaster, el Rei otórga-y al so fiyu'1 títulu de Príncipe d'Asturies, institución que naz a semeyanza de la del Principáu de Gales (creáu un sieglu enantes).