El Prerrománicu

A lo llargo'l so andar el Reinu d'Asturies llexitimará'l so ideal como estáu al traviés d'un programa ideolóxicu qu'atopará nes artes l'encontu principal d'espresión del so conceptu de civilidá, del so prestixu y la so singularidá diferenciaora. Asina, ente los sieglos VIII al X, afitándose na xunidá'l Reinu y na voluntá firme de los monarques, desendólcase la xénesis y l'esplendor d'una producción artística de perbayurosa diversidá dientru d'un patrón unívocu: ye lo que Xovellanos va llamar Arte Asturianu, y que ye parte na so sencia del complexu mundu del arte prerrománicu occidental. Na so evolución, los autores identifiquen cuatru dómines o etapes: A) Paleoasturiana (722-791), coincidiendo colos anicios de la monarquía ástur ; B) Reináu d'Alfonso II (791-842), d'afitamientu políticu ya ideolóxicu cola erección d'Uviéu en Regia Sedes; C) Arte Ramirense, coincidiendo col reináu de Ramiro I (842-850); D) Reináu d'Alfonso III el Magnu (866-910), dómina d'espansión repobladora y fundaciones áuliques qu'orixina un ricu eclecticismu per Lleón, Palencia, Galicia y norte de Portugal. Nesti xorrecimientu cultural destaca una arquitectura d'orixinal belleza, tanto poles sos soluciones construcctives como polos motivos decorativos, destacando a modo les pintures murales (Ilesia de Santullanu de los Praos), o mesmo la propia decoración arquiteutónica al traviés de la plástica lligada a los propios elementos estructurales (Palaciu de Santa María'1 Narancu, S.Miguel de Lliño...), ensin escaecer la orfebrería : Cruz de los Ánxeles (Alfonso II) o la Cruz de la Victoria (Alfonso III), símbolu del Reinu d'Asturies y angüañu escudu y bandera del País, montada nun alma de madera que pa sigún la tradición llevare Pelayo na batalla de Cuadonga. Y onde tamién son detectables, especialmente na dómina d'Alfonsu II, les influyencies europees, particularmente carolínxes, pareyes al afitamientu de les rellaciones polítiques ente'l Reinu asturianu y 1'Imperiu de los francos.