Neoliticu Al Bronce

De magar el IV mileniu B.P. y fasta l'apaición de la cultura castreña, Asturies conoz una riestra de rellumantes cultures: dende'l Neolíticu avanzáu de los constructores de megalitos qu´arramaráse per tol territoriu nos llugares topográficamente dominantes sobre la complexa rede de valles, lo que ye a probar la esistencia de práctiques agrícoles (nos fondos abiertos y bien comunicaos de los valles), de pastoréu (nes tierres altes) y de cueya; estes innovaciones bilten cola apaición d'una importantísima actividá minera haza'l II mileniu, alredor de los dos principales y abondosos recursos qu'ufre'l subsuelu: l'oru y el cobre, qu'apaecen pola primer vegada xustamente nos megalitos. La orixinalidá de les sos producciones caltiense a lo llargo de tola Edá del Bronce, con una constante adaptación a les influyencies llegaes del mundu continental ya integraes nun evidente sistema de rellaciones atlántiques ente la Península Ibérica, Bretaña y les Islles Britániques, favorecíes pola bayura aurífera y cuprífera d'Asturies, como amuesen les mines del Aramo (Riosa) o del Milagru (Onís),l'oru irlandés y l'estañu de Cornualles, Bretaña y Galicia.

Ello afitaría la esistencia d'unos xeneralizaos tráficos marítimos nel Bronce Atlánticu (haza'l 1.000 B.P.) al traviés de les filiaciones estilístiques de materiales metálicos afayaos en tol cuadrante norocidental peninsular casu de pieces como los dos discos aúreos con decoraciones concéntriques vinientes del occidente d'Asturies, con circulaciones per tola fachada oceánica ente'l sur de la Península Ibérica y Bretaña, con permanentes intercambios de técniques de fabricación y modelos d'obxetos nunes práctiques comerciales nes qú'Asturies tendría una posición estratéxica.