El sorteu de devotos: les "estreches de san silvestre

El día San Silvestre, 1'últimu del añu, acontecia en munchos llugares una tradición actualmente desapaecía, yera'l llamáu "Sortéu de Devotos" o "Les estreches",nel que se xuntaben tolos rapazos y rapaces del pueblu cola fin d'emparexase. Yera un auténticu "sortéu de novios',' al que tamién teníen derechu a participar tolos solteros y solteres del pueblu o llugar. Les característiques del sortéu, que se-y llamaba "Echar los Devotos" podíen cambiar según la locali dá, pero no básico, consistíen en meter nun saquín unos papelucos colos nomes de los participantes; solía haber ún pa los nomes de les muyeres, y otru pal de los homes. El llamáu "Quintu" yera l'encargáu de dir sacando los papeles, ún de cada de cada vez, y nomando a les parexes que qúedaben feches d'esta manera. Según afirmen los folkloristes y antropólogos esta costume simbolizaba "estrenar l'añu" emparexáu. El "devotu" taba obligáu a bailar cola "devota", facela riír, agasayala, y n'acabando la fiesta, acompañala pa casa. N'otros llugares yera al día siguiente cuando los mozos diben a buscar a les moces a casa d'elles col papelín de la suerte y unos cordones que teníen de ponese elles en pelu, tando xuntos tol día. En casu de que los "emparexáos" yá tuvieren compromisu, esi día teníen de resignase, de nun ser que yá foiren mui en seriu y con fecha pa la boda, pues entós nin siquier solíen participar nel "Sortéu de Devotos"

Anque mozos y moces yeren los más, el sortéu taba en realidá abiertu a la presencia de tolos solteros y solteres. Lo más prestoso yera cuando a daquién-y tocaba "cortexar" con una persona de muncha más edá, o mesmamente, cuando se metía en sacu'l nome de dalgún animal. La broma acababase con un baile ente tolos participantes, y anque nun yera vinculante, el sortéu daba llugar a dalgunos emparexamientos "formales" n'acabando'l xuegu, por eso esisten tovia n'asturiano espresiones comu la de "tar comu mocina nos devotos", sol significáu d'afayase y tar a gustu nun llugar, y tamién coples comu la que díz...

Pepina diba contenta
y blincando pel camín,
porque diba a los devotos
y diba alcontrar mocín.

Nun se tienen noticies que se celebraren más "Sorteos de Devotos" o "Estreches", lo menos dende 1.936. La guerra civil y les llaceries de la posguerra ficieron desapaecer munches tradiciones, delles veces por prohibición espreso, comu ye'l casu de tolos bailes y comparses de mázcaros, y otres poles tristures de la contienda y la difícil posguerra, que dexaren a la xente ensin gracia pa entamar munches folixes. Otres tradiciones, como la de pidir l'aguilandu sobrevivieren malamente nos sos trazos más folklorizantes y uniformadores. Poquiñin a pocu ye tiempu de dir recuperándoles, adaptaes a los nuevos tiempos, pues son fundamentu importantísimu de la nuestra identidá.