Riego y la pandemia

Rafael del Riego foi un asturianu de Tinéu al que mató un rei Borbón d'esto hai 197 años. Dalgún podía dicir que son histories vieyes que nun interesen a naide.

Creo que nesti añu de pandemia, que xusto va 200 años que'l xeneral Riego se llevantara a favor de la Constitución, ye importante entender qué tenemos agora d'aquella revolución lliberal.

Gracies a Riego, nel 1820, Fernando VII asumió la Constitución del 1812 y per trés años los lliberales intentaren modernizar el país y trabayar pol bien común.

Naide nun pue duldar de lo importante que ye la sanidá publica, yá qu'una de les coses que se fixo nesi Trieniu Lliberal foi'l Códigu Sanitariu del 1822.

Per primer vegada na historia del Estáu español fízose un intentu de tener un sistema sanitariu que tuviera una vixilancia de la salú que sirviera pa prevenir les epidemies, tan normales n'aquelles domines y tan mortales.

Quier dicise que Riego lluchó y morrió ente otres coses pa que nesti país se trabayara pa prevenir les epidemies como ésta que tamos viviendo agora.

Tenemos sanidá porque equí y n'otros llares, hebo xente que lluchó por tener servicios de cuidáu de la salú.

Tamién nel Trieniu Lliberal abolióse la Inquisición. La 'Santa' Inquisición.

Echa-y la culpa de les pestes y les epidemies a xente que yera mal visto pola sociedá yera lo normal. La Inquisición, pol simple fechu d'esistir, daba ales a toes eses creencies n'agüeros y diba escontra'l conocimientu científicu. Abolila foi un pasu alantre pa una sociedá más racional que sía quien a entender que'l virus nun ye chinu, ni vien en patera. El virus ye un virus y hai qu'atacalu coles armes de la medicina, non de la inorancia.

Nel 1822 aprobóse tamién el primer códigu penal de la historia española. Enantes que se promulgara'l Códigu Penal, yera en bona midida la voluntá del xuez lo que decidía qué te diba pasar si daquién te denunciaba. Tener unes lleis iguales pa tol mundu y qu'entendamos cómo mos tenemos que comportar na sociedá ye fundamental p'afrontar una situación como la que vivimos esta primavera. Ye precisamente nel 1822 cuando se definen per primer vegada munches d'eses coses que siguimos usando agora y qu'ayudaron a que nun viviéramos nengún apocalipsis, sinón que la sociedá vivió con responsabilidá d'alcuerdu coles normes que tenemos esta situación tan nueva y diferente. Pa que mos demos cuenta, pela pandemia, el réxime d'Arabia Saudí aprobó'l so primer códigu penal, porque nesi país tan amigu del nuesu rei y del nuesu Gobiernu, nel sieglu XXI podíen condenate a la pena d'azotes según el criteriu del xuez ensin que tuviera escrito en llei nenguna. Eso agora, nel 2020. Y los lliberales ficieron el primer códigu penal nel 1822.

Cuando tropes estranxeres cola ayuda del rei felón, valtaron la Constitución y mataron a Riego, abolióse'l Código Penal y tardaríase 10 años más, los que tardó en morrer el rei, en volver a tener un códigu penal nel Estáu español.

Cuando s'entamó a falar de fases y de "desescalar", falóse de les provincies. Un primer intentu de facer una división alministrativa del Estáu español foi tamién nel Trieniu Lliberal. Ye depués de morrer el rei cuando se retoma esi diseñu orixinal y se fai la primer división en provincies.

Vemos que coses que pasen agora pueden referenciase a lo que pasó va 200 años.

Por eso ye importante conocer a Riego y lo que supunxo pa Europa naquel momentu la revolución lliberal española.

La pandemia enseñómos que sólo dende'l común podemos sobrevivir. Riego, como otros munchos, vivió y morrió por crear esi común que mos sirva como sofitu social cuando lu necesitemos. La invasión de tropes asalariaes por tiranos d'otros países acabó col trieniu lliberal y col sofitu de xente servil, el rei felón tiranizó'l país per 10 años más.

Después de morrer él, les coses que se trabayaren nel Trieniu Lliberal foron pocu a pocu asentándose na sociedá.

Agora, como entós, hai xente servil que trabaya escontra'l bien común. Pero la mayoría tamos porque navegue'l barcu común y mos lleve a puertu.

La enseñanza de la pandemia tien que ser ésa. Col trabayu común, col progresu, viviremos meyor, perriba de los grupos serviles que quieren vivir escontra'l conocimientu científicu.

Y agora como entós, a pesar de los pesares, la razón prevalecerá. Anque'l rei, amparáu por tropes estranxeres, mató a Riego, el so trabayu prendió na sociedá qu'entovía s'alcuerda del so sacrificiu.

Pepín Fernández ye inxenieru téunicu y trabaya nuna empresa de telecomunicaciones. Ye del Altu Nalón y vive en Xixón. Ye afiliáu d’Alternativa Verde por Asturies EQUO.