La bandera, la mayor herencia del 25 de mayu

El 25 de mayu ye una fecha con munchos significaos p’Asturies; nesa xornada, nel 1808, el pueblu asturianu asumió la so soberanía al traviés de la Xunta Xeneral, declarando la guerra a los franceses, organizando un exércitu, unviando embaxadores a Inglaterra y adoptando una bandera, la mayor herencia que llegó a los nuesos díes d’un acontecimientu históricu escaecíu poles instituciones.

L’orixe de la bandera d’Asturies ta nun informe de Gaspar Melchor de Xovellanos a pidimientu del marqués de Camposagrado nel 1794. L’ilustráu xixonés, tres analizar diferentes posibilidaes, propón tomar como símbolu’l mesmu que’l de la monarquía asturiana: la cruz de la victoria.

Na propuesta del ilustráu, esta sería platiada, coles lletres alfa y omega, y con un fondu colloráu o azul. Años más tarde, tres la declaración de soberanía del 1808, la Xunta Xeneral, tresformada en Xunta Cimera, entiende de la necesidá d’adoptar un símbolu, una bandera, pa lo que toma como base la propuesta por Xovellanos, escoyendo finalmente fondu azul.

Supresión de la Xunta Xeneral

Una vegada derrotáu l’exércitu francés y con Fernando VII de vuelta nel tronu, como yera’l deséu del llevantamientu popular, el monarca absolutista restrinxe l’autoridá de la Xunta Xeneral, que ye finalmente suprimida nel 1835, al poco de comenzar el so reináu Isabel II. Sicasí, el posu que dexó ‘el nuesu pendón zuleste’, como se refería a la bandera a lo primero del sieglu XX Fernán-Coronas, el Padre Galo, quedó.

La cruz de la victoria sobre fondu azul asumióse como símbolu d’Asturies y siguió emplegándose en tol sieglu XIX, nel que se tresformaría nel símbolu de la Diputación. Les reivindicaciones rexonalistes de los primeros años del sieglu XX tamién fixeron usu d'ella y inclusive trescendió toles connotaciones relixoses al ser emplegada na guerra civil oficialmente pol Conseyu Soberanu d’Asturies y Lleón, compuestu por por socialistes, comunistes, republicanos y anarquistes.

El símbolu pervivió amás na dictadura como símbolu de la Diputación.

La importancia de Conceyu Bable

Al final de franquismu y cola llegada de la democracia, Conceyu Bable abrió l’alderique sobre la bandera d’Asturies nel ámbitu políticu nuevu. La bandera que propunxo Xovellanos, la emplegada na declaración de soberanía del 25 de mayu del 1808, foi la propuesta y la que cuayó, pero non asina esta fecha histórica como xornada de celebración del Día d’Asturies, apostando les autoridaes del momentu pol 8 de setiembre, Día de la Santina.

Amelia Valcarcel bordó la cruz de la victoria mariella nuna tela azul y llevóla nel 1976 a la Fiesta de la Cultura, que tenía llugar en Xixón, en Los Maizales. Avilés sería al añu siguiente'l primer conceyu en llucila, dándo-y valir al un emblema.

Sicasí, nun sería hasta’l 1990 cuando la Xunta Xeneral, recuperada nel 1982 tres la declaración del Estatutu d’Autonomía, facía oficial la bandera, dando les indicaciones sobre les sos midíes. “La bandera del Principáu d’Asturies ye la tradicional cola Cruz de la Victoria en mariellu sobre fondu azul”, afita’l BOPA del 9 de xineru del 1991, día nel que s'espublizó la llei aprobada'l 19 d'avientu.

Artículu de Conceyu Bable espublizáu en 'Asturias Semanal' en mayu del 1975.