Xosé Caveda y Nava (1796-1882) asoleya esti añu la primer recompilación de lliteratura asturiana de la hestoria, "Poesías selectas en dialecto asturiano", que servirá de revulsivu pal despertar de la conciencia llingüística de finales del XIX. Fermín Canella amplíala y redítala nel añu 1887.
Cronoloxia
Esta cronoloxía pretende facer un repasu a feches nes que pasaren acontecimientos que de d'una o otra manera supunxenon un fitu na hestoria de la llingua d'Asturies. Esta ye la nuesa clasificación que pol mesmu calter de la mesma nun dexa de ser arbitraria. Sicasí pue valir pa facese una idea de la evolución de la nuesa llingua nel tiempu.
El Principe Lluis Lluciano Bonaparte encarga-y a Manuel Fernández de Castro (1834-1905), obispu, poeta y traductor al asturianu d'otres obres relixoses, facer una traducción al asturianu d'esti Evanxeliu. La obra publícase en Londres en 1861.
Enriqueta González Rubín (1832-?) espubliza "El viaxe del tíu Pachu "El Sordu" a Uviedo", primer amuesa de novela curtia n'asturianu. L'autora ye la primer narradora de la lliteratura asturiana.