Llangréu yá tien l'informe sobre los sos topónimos

La Xunta de Toponimia entregó-y esta mañana al Ayuntamientu de Llangréu la so propuesta d'espediente toponímicu. Asturies.com tuvo accesu al documentu, en que s'esplica la decisión que yá adelantáremos nesti mediu d'encamentar l'usu de la forma "Llangreo" en cuenta de "Llangréu"


L'alcaldesa de Llangréu Esther Díaz acudió esta mañana en persona a recibir de manes de Fernando Álvarez Balbuena y Ramón d'Andrés l'espediente de la Xunta de Toponimia del Principáu sobre Llangréu. El documentu, qu'incluye más de 250 topónimos, encamienta namás l'usu de les formes tradicionales y encóntase en trabayos de campu específicos pal conceyu nos que se ficieron más de 160 entrevistes a falantes del conceyu, amestando amás dellos topónimos menores qu'hasta agora nun taben contemplaos y faciendo cambeos na grafía de dalgunes de les formes toponímiques, ente les que rescampla la suxerencia de "Llangreo" en cuenta de "Llangréu"

Fernando Álvarez Balbuena, miembru de la Xunta de Toponimia, sorrayó nel actu de presentación que les formes toponímiques que s'incluyen nel espediente acabante d'entregar parten de la tradición oral y de datos atropaos n'encuestes a falantes del mesmu conceyu, y non de tradición lliteraria nin d'aprovechar la forma que s'emplega n'otros conceyos pa referise a parroquies y llugares llangreanos. Álvarez Balbuena esplicó tamién que les formes que s'incluyen nel espediente son acordies coles normes ortográfiques de l'Academia de la Llingua, como asocede según Balbuena nel casu de la forma "Llangreo", el cambéu propuestu de más importancia sobre los topónimos que se veníen emplegando hasta agora y que la Xunta encamienta en cuenta de la forma con terminación en "u". Al dicir del filólogu y espertu en toponimia Fernando Balbuena, la forma "Llangreo" ye la que se rexistra na fala del conceyu y gráficamente concueya coles normes académiques.

La elección de la forma "Llangreo" xustifícase nun documentu amestáu al informe al que tuvo accesu Asturies.com. Según esti documentu "Nel casu del topónimu que da nome al conceyu llangreanu (y al marxe de que la forma asturiana s'atope nun estáu de fuerte minorización en rellación cola forma castellanizada Langreo), los estudios y trabayos de campu de que dispón la Xunta Asesora de Toponimia certifiquen namás la espresión Llangreo como forma propia de la tradición oral de los falantes del conceyu. En nengún casu se tuvo constancia de la esistencia de la forma *Llangréu na tradición de la fala autóctona, por más que'l movimientu de reivindicación llingüística de los últimos 25 o 30 años defendiere únicamente tala forma".

El documentu apurre tamién les fontes documentales en que se tien la Xunta pa defender la opción de Llangreo, citando un Informe toponímicu inéditu pa la ellaboración de la cartografía a escala 1:5000 del Mapa Topográficu del Principáu d'Asturies obra de Xosé Lluis Colodrón Ardura de 1996, el Vocabulariu de Ciañu y Llinares obra de Jorge Alberto García editáu pola Academia de la Llingua Asturiana y otru estudiu más d'esti especialista entituláu Pueblos y llugares de Llangreo, informe que quedare inéditu pa la Conseyería de Cultura y que s'ellaboró a partir de 160 encuestes toponímiques feches a informantes mayores, falantes d'asturianu y naturales del conceyu.

L'informe sigue esplicando que "Desque tol conceyu llangreanu ta na parte d'Asturies qu'estrema /o/ y /u/ finales, y que Llangreo -con /o/ final- ye la única forma autóctona, popular y tradicional del topónimu que se pudo rexistrar ente los falantes del conceyu que conserven en meyor estáu l'asturianu, l'aplicación de la norma ortográfica que se reproduz enriba oblíganos a validar filolóxicamente la espresión Llangreo y a nun considerar la forma *Llangréu. Polo tanto, a la vista de los datos axuntaos y ateniéndonos a lo qu'establez la normativa de la llingua asturiana pa la trescripción de los topónimos, la Xunta Asesora de Toponimia constata que la forma Llangreo ye la única de la que tien evidencia filolóxica pa proponer la so oficialización".

En cuantes al usu de la forma Llangréu, l'informe diz que la emplega "dalgún escritor local, como Valentín Ochoa "Antón el Chiova" o Aladino Fuente Vega" pero matiza dempués que "la Xunta Asesora de Toponimia fúrnese de la tradición oral, non de les formes usaes na lliteratura" y sorraya qu'estos autores "nun respuenden de manera dafechamente fiel a les característiques del asturianu del conceyu en cuantes qu'empleguen palabres como bebiendu, cuandu, comu, esu, San Pedru, ganáu o mocecu, ayenes a la fala llangreana, y que la forma «Llangréu» qu'usen dacuando ye emplegada davezu pa forciar la rima".

No tocante al usu contemporáneu de "Llangréu" l'informe diz que "ye la (forma) que se vieno promocionando nel asturianu escritu dende los años 70 del sieglu pasáu. Sin embargu, tala forma paez debese a un error o a un falsu pruyiciu ultra-asturianista, que considera que les palabres acabaes en -u son "más asturianes" que les terminaes en -o" esto ilústrase con otros casos que de mano se grafiaron con "u" y que dempués se corrixeron a "o" citando Narancu, Lliñu, Sograndiu, Vidiagu o Sieru.

La Xunta de Toponimia nel so informe encamienta polo tanto l'usu de "Llangreo" y diz que con ello fai casu de dos mandaos qu'apurre l'Academia de la Llingua nes sos Normes Ortográfiques, que dicen que "Tou topónimu tien que s'escribir según la fala tradicional del llugar u s'asitia" y que na páxina 129 describen que "Si se trata de vocales velares en singular escríbese -o, -u, según usu de los meyores falantes, nes fasteres onde la fala caltién oposición -o/-u".

L'estudiu ta agora en manes del Conceyu de Llangréu, que tien agora un plazu pa facer les oxeciones o amestadures razonaes que-y abulten convenientes.