L'ALLA ve na reforma l'estatutu una oportunidá de quitar la "caspa tardofranquista"

Nun actu nel Club de Prensa Asturiana, con un claru enclín institucional, l'Academia de la Llingua Asturiana presentó a la opinión pública la so postura sobre la reforma del estatutu y el tratamientu que nella habría tener la llingua asturiana.

Abrió l'actu'l secretariu de l'ALLA Roberto González Quevedo, que fixo una radiografía perdura de la clas política dirixente asturiana, pidiendo-yos a los políticos asturianos altor históricu nesta oportunidá de quitar la "caspa tardofranquista" na que ta asitiada bona parte de la clas política d'Asturies pola negación de derechos fundamentales a la población d'Asturies

Darréu, Miguel Ramos Corrada, vicepresidente de la institución, fixo una repasu a la situación de la llingua asturiana, na qu'apuntó más solombres que lluces. Ramos dixo que la normativización de la llingua asturiana ya ta fecha y qu'agora namás queda entamar un procesu de normalización que tien qu'empobinar el gobiernu, cosa que nun ta faciendo.

Pa cabu, Ana Cano, afitó l aposición oficial de l'Academia de la Llingua Asturiana, que se basa nuna demanda d'oficialidá, que según l'ALLA tien de ser asemeyada a la del restu de les comunidaes del estáu que tienen llingua propia y garantizar l'usu normal de la llingua asturiana, xunto col asturianu, ensin que nadie seya discrimináu pol usu. Pa l'Academia la oficialidá ye -"y nun pue ser otro"- un pasu previu a la normalización, y n'habiendo oficialidá, una llei de normalización tendría d'afitar "plazos y formes".

La presidenta foi crítica cola política del gobiernu actual, que carez d'una planificación llingüística que se pueda llamar asina, según Cano. Tamién foi mui contundente na so defensa d'un modelu de cooficialidá non diferíu (modelu que'l Partíu Popular paez querer más, según declaraciones de dellos de los sos miembros) que nun faiga que los falantes de la nuesa llingua vuelvan otra vuelta a tar discriminaos con respectu a los falantes d'otres llingües y llegó a falar de déficit democráticu" n'Asturies hasta que nel nuesu país l'asturianu nun seya oficial.

Nel actu, que foi un ésitu de públicu y consiguió enllenar la sala, respirábase un ambiente ente la solemnidá institucional d'un asitiamientu d'una de les instituciones de referencia n'Asturies y la carga de fuercies pal momentu históricu que se va vivir cola reforma del estatutu. Dende l'Academia intentó tresmitise una percepción ente enfotada y esmolecida. Enfotada en que nun pue haber reforma ensin oficialidá y esmolecida porque de nun l'haber "pue haber un momentu en que nun queden falantes", dixo la propia Ana Cano, nunes declaraciones que teníen un matiz de llamáu urxente a la movilización énte un momentu críticu, palabres qu'hasta ciertu puntu maticen la estratexa académica nesti puntu p'adaptase a la situación política d'anguaño.

Nel turnu d'intervenciones, el tamién académicu de la Llingua, Xosé Antón González Riaño comentó que la oficialidá nun diba suponer más del 0'3% del presupuestu total d'Asturies, a lo que Roberto González Quevedo retrucó que la oficialidá diba xenerar una industria cultural perimportante, como fixo n'otros países.

Ente les persones presentes rescamplaben un bon garapiellu de miembros de la coalición IU-BA, como'l director de cooperación Rafael Palacios, Sixto Armán, la diputada Diana Camafeita o Manuel Couto, que llevaron estoicamente la crítica de parte del públicu nel turnu d'intervenciones col gobiernu y especialmente con IU pola so posición énte l'asuntu de la llingua. Sixto Armán garró la palabra polos sos compañeros nel debate argumentando qu'IU namás tien cuatro diputaos na Xunta Xeneral polo que la so actuación ta llendada polos grupos grandes.

Tamién taben ente'l públicu un bon númberu d'Académicos de la Llingua ente ellos, el director del Euskobarómetro Llera Ramo.

La sensación que dexó l'actu ye'l de que col so asitiamientu públicu l'ALLA ponse en primer llinia d'un debate nel que tamos asistiendo a un claru procesu d'acumulación de fuercies y de llucha argumental a favor y en contra de la oficialidá. Ana Cano esclarió que l'Academia como institución nun pue convocar actos nin participar en movilizaciones pero quixo dexar claro que l'ALLA nun va renunciar al so mandáu estatutariu de "mirar polos derechos llingüísticos de los asturianos".