Espertos internacionales piden la oficialidá del asturianu

Esta mañana presentóse n'Uviéu l'informe sobre la llingua Asturiana ellaboráu a lo llargo de los dos años últimos pol "Comité Internacional pa la Defensa de los Derechos Llingüísticos n'Asturies". El grupu d'espertos internacionales pide ente les conclusiones del informe'l reconocimientu de la cooficialidá del asturianu como midida más importante pa la so supervivencia.

El belga Paul Lefín, presidente de la AIDLCM ("Association Internationale pour la Défense des Langues et Cultures Menacées") esplicó que'l llabor del comité consistía en verificar los datos qu'apaecíen nel Atles de llingües en peligru de desapaición del mundu qu'espublizare la UNESCO y nel que l'asturianu apaecía cola señal d'alarma prendida, faciendo dempués una serie d'encamientos con vistes a la recuperación del idioma. L'espertu belga reconoció que, dempués de tantos años como lleva estudiando la situación de les llingües minorizaes, taba sorprendíu de ver como en llugares mui separtaos los unos de los otros y como ente colectivos que nun tienen contactu ente ellos, nun había muncha diferencia nos peligros qu'enfrentaben estes llingües, ente los que rescampló lo difícil que ye poner en conocimientu de la xente'l valor del patrimoniu inmaterial, y sorprendióse tamién de ver como ente les estratexes de defensa que s'adoptaben por elles dende la sociedá civil tampoco nun había grandes diferencies

Pela so parte, el catalán Ignasi Vila fizo un resume de les fuerces y debilidaes que'l comité internacional vio nel so analís de la llingua asturiana. En primer llugar, Vila diz que la misión del ICSLRA decatóse de la esistencia de trés realidaes positives, como son la presencia n'enseñanza primaria del idioma asturianu, la esistencia d'un movimientu cultural importante alredor de la llingua y la esistencia de lo que definió como "movimientos de consensu alredor de la llingua" ente los que citó a la Fundación Caveda y Nava. D'otra manera, tamién sorrayó trés realidaes negatives. La más grave d'elles, la perda de tresmisión de la llingua nel ámbitu familiar, el fechu de que socialmente naide pasa de tener el castellanu como primer llingua a tener l'asturianu pero sí al revés y, finalmente, un problema que tresciende les llendes d'Asturies: la falta de visibilidá del asturianu a nivel del estáu español y n'Europa. Como parte del esfuerzu por da-y visibilidá al asturianu n'Europa, Paul Lefín yá adelantó que l'Academia de la Llingua va ser una de les entidaes convidaes a participar en Viena na próxima xunta de la AIDCLM

Como igües a la situación de desapaición progresiva del asturianu, l'informe fai dellos encamientos, ente los que rescampla la esixencia de la oficialidá. Xunta ella, la comisión pide
una llei de normalización que garantice los derechos de los falantes, el reconocimientu de l'Academia de la Llingua como máxima autoridá, la promoción del asturianu en tolos ámbitos de la vida pública, llevar el deprendimientu del asturianu a tolos ámbitos de la enseñanza obligatoria, financiación pública pa la producción cultural n'asturianu y garantizar la so presencia significativa na televisión pública asturiana.


Los dos miembros de la comisión, xunta'l portugués Julio Meirinhos y el coordinador de la mesma, l'asturianu Próspero Morán, tienen una axenda de trabayu enllena de cites estos díes. La xornada de mañana incluye entrevistes col Conseyeru Javier Valledor, con una delegación de la Conseyería d'Educación y con otra de la Conseyería de Cultura. Con quien yá tuvieron esta mañana foi col Delegáu del Gobiernu , que-yos tresmitió que "dende l'alministración del estáu nun hai nenguna torga pa la normalización del asturianu".