Asina ye’l cambiu nos decretos que sí permitiría la especialidá d’asturianu

Cuatro cuestiones incómodes qu'espliquen cómo'l Ministeriu d'Educación nun quier facer la modificación y Sumar o'l Gobiernu asturianu nun son a negociala.

La tan demandada especialidá docente de Llingua Asturiana y Gallego-asturiano lleva 23 años d’espera magar los pidimientos continuos del Executivu asturianu. Los reales decretos actuales de ‘Infantil y Primaria’ y ‘Secundaria, Bachilleratu, Formación Profesional y les Enseñances de Réxime Especial’ nun incluyen la posibilidá de crealos yá que namái tienen en cuenta a les diferentes llingües oficiales nes sos comunidaes autónomes.

Asina, por exemplu, l’artículu 2 del d’Infantil y Primara, ‘Especialidaes docentes del Cuerpu de Maestros’, afita nel so puntu 1 l’inglés, francés y alemán como llingües estranxeres, y nel 2 inclúi la posibilidá de crear especialidaes de “la llingua cooficial naquelles comunidaes autónomes qu’asina lo tuvieren regulao”.

Nel de Secundaria tamién apaecen les especialidaes docentes de griegu, llatín y portugués, y nel testu del 2008, nel artículu 2 ‘Especialidaes docentes’, establezse que “nes comunidaes autónomes que tengan llingua cooficial, los cuerpos de caderalgos d’enseñanza secundaria y de profesores d’enseñanza secundaria tendrán asina mesmu la especialidá propia de la llingua respeutiva". Les alministraciones correspondientes ha determinar, según el decretu, l’atribución docente a diches especialidaes por analoxía colo dispuesto pa la especialidá de ‘lengua castellana y literatura‘.

1. ¿Nun se pueden modificar estos decretos?

Sí, ye posible. Modificóse en delles ocasiones el de Secundaria, la última nel 2023, cola mesma ministra que ye titular anguaño, Pilar Alegría.

2. ¿Qué fadría falta pa incluyir la Llingua Asturiana y el Gallego-asturiano?

Los sindicatos educativos consideren que la inclusión d’un testu que tuviera en cuenta a aquellos idiomes reconocíos xurídicamente, anque nun tengar el calter d’oficial, sedría suficiente. El Sindicatu Unitariu Autonómu de Trabayadores de la Enseñanza d’Asturies (SUATEA) llegó a proponer el siguiente: “Naquelles comunidaes autónomas nes qu’haya llingües non oficiales que tengan proteición llegal y formen parte del currículu, podrá darse tamién, a pidimientu de la comunidá autónoma y según necesidaes educatives, la especialidá propia de la llingua respeutiva”.

Un informe de Comisiones Obreres (CC OO) Enseñanza del 2019 entituláu 'La enseñanza de la Llingua Asturiana y Gallego-asturiano. Situación del profesoráu y y propuestes d'actuación (cursu 2018/2019)' presentaba una fórmula mui asemeyada a partir del testu aprobáu nel Conseyu Escolar del Estáu, nel que s’atopa representada la comunidá educativa –profesores, families y alumnáu–, nel añu 2015: "Naquelles comunidaes autónomes onde esisten llingües non oficiales que gocien de protección xurídica y tengan implantación nel currículu, los cuerpos de maestros, caderalgos y profesores d’enseñanza secundaria [según el casu] podrán tener, tamién, si lo pide la Comunidá Autónoma y d’acordies coles necesidaes educatives, la especialidá propia de la llingua mentada".

El documentu afirmaba que "ye posible técnicamente crear estes especialidaes" y esplicaba que'l procedimientu ye similar "al que s’emplegó pa facilitar l’inxertu de les asignatures de Llingua Asturiana y Gallego-asturianu nos currículos oficiales, recoyendo la propuesta de la Conseyería d’Educación del Principáu d’Asturies".

3. ¿Nun s'aprobó la modificación nel Congresu? ¿Qué pasó?

Sí, n'ochobre de 2021 la Comisión d'Educación del Congresu aprobó una Proposición Non de Llei (PNL), presentada por Xuníes Podemos, na que s'instaba al gobiernu a crear la especialidá modificando los decretos. Sicasí, nun se dieron pasos porque nesi momentu taba abiertu'l procesu de modificación del Estatutu d'Autonomía, nel que se prevía la declaración d'oficialidá, lo que fadría innecesario camudar los decretos. A la fin, nin uno, nin otro.

4. Entós, ¿por qué nun se fai y s'igua asina un problema que tien más de dos décades?

Dende’l Ministeriu d’Educación arguméntase que pa crear la especialidá docente de Llingua Asturiana y Gallego-asturiano la única vía posible, por cuestiones d’encaxe xurídicu, ye la declaración d’oficialidá de los dos idiomes. Cola oficialidá entraría de manera automática, pero ensin ser oficial la especialidá tamién sería posible. El Ministeriu d'Educación, dirixíu pol PSOE, nun tien voluntá de facelo, y nin el sociu de la coalición de gobiernu, Sumar, nin l'Executivu asturianu tienen capacidá o voluntá de negociación o presión pa provocar el cambiu.