Ana Cano defendió l'autoridá en toponimia de l'ALLA

La presidenta de l'Academia de la Llingua Asturiana, Ana Cano, presentó ayeri'l Mapa del Principáu d'Asturies colos topónimos de los conceyos. Nun actu multitudinariu que se celebró nel salón d'actos de la obra Social y Cultural de la Caxa d'Asturies n'Uviéu, la presidenta de la institución Ana Cano aprovechó la ocasión de la presentación d'esta publicación pa defender el papel de la institución que representa na recuperación de la toponimia d'Asturies.

La presidenta de l'ALLA presentó'l mapa como un instrumentu "fechu con procuru, pero al empar llimpiu, vistosu, de midíes amañoses, que mos valiere pa colgar en llocales públicos y privaos, en casa, nos despachos, nes biblioteques, en chigre, nos restaurantes, per ende"

Ana Cano afitó nel so discursu la idega de que'l llabor de devolvé-yos el so nome orixinal a pueblos y ciudaes precisa la oficialidá de la llingua. Na cuestión toponímica, que lóxicamente centró l'actu, Ana Cano defendió'l llabor de l'ALLA na recuperación toponímica y esplicó que "L'Academia tomó determín normativu llueu d'un fondu estudiu, siempre tres series discusiones onde se tuvo en cuenta la realidá oral de los topónimos asturianos, la esistencia de variantes mayoritaries y minoritaries, les frecuencies d'usu, les evoluciones llingüístiques, el grau d'aceptación social, etc. Ello ye lo qu'aconseyó, por exemplu, Llangréu y non Llangreo, Uviéu y non Ovieo, Somiedu y non Somiéu o Avilés y non Aviyés".

Al rau d'esto, Ana Cano remembró que l'Academia, nel so llibru "Nomes de conceyos, parroquies, pueblos y llugares del Principau d´Asturies" recuperó más de 20.000 topónimos y esplicó qu'a lo llargo d'estos 20 años "celebráronse munches Xuntes de Toponimia dedicaes a la igua toponímica. Y yo tuvi, como miembru de l'Academia, en toes elles, en toles que de magar entós ficieron y desficieron los socesivos gobiernos autonómicos. Y funcionaron unes meyor y peor otres; y en dalgunos casos nin siquiera se-yos dio la oportunidá de que lo ficieren porque nin se constituyeron formalmente, como asocedió coles de les dos llexislatures caberes, por exemplu" Ana Cano llamentó que "nin un solu topónimu del Principáu llogró aportar en 20 años al Conseyu de Gobiernu de turnu p'algamar el preste que riquiría pa ser oficial"

Entovía más, Ana Cano acusó al Gobiernu del Principáu d'allargar esti procesu con "toa una riestra d'enguedeyos", citando'l casu de Llangréu/Llangreo como ún de los caberos, que dexen entever el so enfotu en nun querer tener claro que l'Academia ye quien afita'l criteriu d'autoridá nes cuestiones que cinquen a la normativa, actualización y usu correutu de la llingua asturiana.

Ana Cano fizo una llectura mui estremada de la que s'entiende dende Política llingüística de les lleis que regulen el funcionamientu de la Xunta de Toponimia y les competencies de l'ALLA. Citando L'artículu 2 de la Llei d'Academies asturianes, el decretu de creaciónde la Xunta Asesora de Toponimia, el decretu de formación de l'Academia y los sos mesmos estatutos pa concluir que ye la Xunta de Toponimia la que tien de "sometese a la normativa de l'Academia en tolos ámbitos y niveles de la llingua asturiana".

La presidenta de l'ALLA denunció que "nengún plantegamientu acientíficu, ignorante o malintencionáu pue pretender llendar el criteriu normativu de l'Academia" y dexó una puerta abierta a la collaboración aclariando que l'ALLA "va acoyer y estudiar prestosamente toles propuestes que-y quiera facer la Xunta de Toponimia, o cualquier otra instancia pública o privada, apuriendo'l so dictamen dictamen definitivu, ensin arrenunciar enxamás al criteriu d'autoridá quey correspuende por llei" pero alvirtió que "nengún plantegamientu acientíficu, inorante o malintencionáu pue pretender asitiar el criteriu d'autoridá normativu de l'Academia de la Llingua Asturiana, afitáu na llei, nel nivel puramente ortográficu" y reconociendo que "pue haber ausencies y dellos enquivocos y nesti sen, l'ALLA ye la primera interesada n'esclariar toles duldes que se presenten y en poner igua a les carencies, pero ello nun lleva inxerío renunciar al so calter d'autoridá normativa"