“Álvaro Ruiz de la Peña ye un asturianista nel sentíu clásicu”, diz D’Andrés

L’Institutu Feijoo d’Estudios del Sieglu XVIII y el Seminariu de Filoloxía Asturiana homenaxaron nel Paraninfu de la Universidá al profesor Álvaro Ruiz de la Peña con motivu de la so xubilación. Ramón d’Andrés calificólu como “un asturianista nel sentíu clásicu”.

“Tolos que conocemos a Álvaro Ruiz de la Peña sabemos qu’una de les sos mayores esmoliciones intelectuales ye Asturies, como oxetu d’estudiu, como sociedá d’homes y muyeres, como fechu históricu, como fechu lliterariu… Non Asturies sola, sinón dientro l’ámbitu de la cultura hispánica. Álvaro ye un asturianista nel sentíu clásicu, una d’eses persones de referencia a les qu’un estudiosu de fuera entruga pa enterase de qué ye Asturies y les sos circunstancies”, aseguró’l coordinador del Seminariu de Filoloxía Asturiana de la Universidá d’Uviéu na so intervención nel actu celebráu’l vienres nel Paraninfu de la Universidá d’Uviéu.

Nesi sen, D’Andrés destacó que l’homenaxáu usara tanto’l castellanu como l’asturianu pa “afondar na conocencia de la cultura asturiana en toles sos facetes”. “Forma parte d’esi ampliu sector d’intelectuales asturianos que tienen emplegao la llingua asturiana nel ámbitu científicu y académicu. Nuna tierra onde tien tantu ésitu esi provincianu torcer el focicu ante l’idioma popular, esa actitú d’Álvaro tien muncha importancia, y sabemos aprecialo”, añadió.

Sobre’l so ampliu ámbitu de trabayu, destacó “los estudios relativos a la llingua asturiana y la so lliteratura” y el so interés nel Surdimientu: “Álvaro adhirióse a esi movimientu cultural dende la reflexón aposentada y dende la independencia intelectual, y púnxose dende’l primer momentu a la cabeza d’una xeneración d’intelectuales asturianistes que contribuyeron a mirar con otros güeyos la lliteratura asturiana que, nos sos distintos xéneros y rexistros, entamaba a surdir nos años setenta y a consolidase en décades sucesives”.

Naquel tiempu, nos años 70, Álvaro “dexaba claro que la lliteratura n’asturianu foi históricamente un fenómenu que diba muncho más lloñe de lo testimonial o pintoresco, que trespasaba’l costumismu y l’humor popular. Álvaro descubría otres claves que yeren, nin más nin menos, les que gobiernen la investigación y l’análisis lliterariu en cualesquier llingua o entornu cultural”. Darréu, D’Andrés añadió que “les aportaciones d’Álvaro Ruiz de la Peña al estudiu de la lliteratura asturiana cubren una serie d’aspectos d’imprescindible llectura pal estudiosu”, restolando pela historia de les nueses lletres, sobremanera na lliteratura de los sieglos XVII y XIX, “allugándola na mentalidá cultura d’eses dómines, conectando colos paradigmes ideolóxicos (la ilustración, singularmente) y la so influencia n’Asturies”.

“D’otru llau”, siguió D’Andrés, “atopa les claves tamién de lo qu’él llama finsos d’una frustración, que son los cortocircuitosmentales que fixeron a los escritores asturianos arrenunciar a escoyer les mesmes siendes de normalidá lliteraria qu’otres sociedaes billingües d’España Y, per otru llau, Álvaro tien dedicáose tamién al llabor de críticu lliterariu d’obres y autores actuales”.

‘Introducción a la literatura asturiana’

Nel tramu final de la so intervención, D’Andrés emponderó’l so trabayu ‘Introducción a la literatura asturiana’, espublizáu nel 1981, “una obra de referencia que tien tola vixencia a día de güei. Nella, Ruiz de la Peña mostraba’l papel de la llingua asturiana nes esmoliciones lliteraries de los asturianos de distintos momentos históricos, y tamién la so fonda imbricación na realidá social y cultural”. Asina, defínelu como “un trabayu esencialmente programáticu, más de propuestes que de respuestes (como nun podía ser d’otra manera naquel momentu). Un trabayu que marcó un puntu d’inflexón nel averamientu académicu a les nuestres lletres, un fitu na normalización intelectual del discursu cultural asturanista, qu’amás tuvo continuidá nes sos aportaciones posteriores hasta güei, tanto no que se refier a estudios de mena histórica como a la so notable actividá como críticu de los nuevos autores (narradoresy poetes) del llamáu Surdimientu. Y, por supuesto, como profesor d’esta disciplina (Lliteratura Asturiana, yá con mayúscules) nes aules de la Universidá d’Uviéu”.

L’actu, nel que tamién participaron Elena de Lorenzo, direutora del Institutu Feijoo d’Estudios del Sieglu XVIII; Ramón Maruri, profesor de la Universidad de Cantabria; el vicerrector d’Estensión Universitaria y Proyeición Internacional, Francisco José Borge; José Antonio Gómez, decanu de Filosofía y Lletres; y María Serafina García García, direutora de Filología Española.

'Estudios escogidos'

Nel actu fíxose entrega al homenaxeáu  del llibru ‘Estudios escogidos’, iguáu por Elena de Lorenzo, Ramón d'Andrés y Xulio Viejo. Esta obra axunta una escoyeta de ventinueve trabayos  d'Álvaro Ruiz de la Peña escritos a lo llargo de la so carrera. Calteniendo'l so orde de publicación, tán clasifiaos nes trés estayes de la llabor investigadora: los estudios sobre'l sieglu XVIII, los estudios sobre lliteratura asturiana y los estudios sobre lliteratura española contemporánea.

Na semeya: José Antonio Gómez, Ramón Maruri, Ramón d'Andrés, Álvaro Ruiz de la Peña, Francisco José Borge, Elena de Lorenzo, María Serafina García  y Xulio Viejo.