Max Pfister y Paul O'Neill destaquen la importancia del asturianu nel contestu y la evolución de les llingües romániques

"Los investigadores Max Pfister, de la Universidá de Saarlandes (Alemaña), y Paul O'Neill, de la Universidá d'Oxford (Reinu Uníu) destacaron güei la importancia de la llingua asturiana nel contestu y evolución de les llingües d'orixe llatín, tanto polos sos paralelismos con diferentes etimoloxíes euroopees, como polos sos diferentes rasgos léxicos, que puen demostrar que na Península Ibérica hubo un llatín diferente al del restu de la Europa romanizada.

Asina lo señalaron demientres les sos conferencies nel I Conceyu Internacional de la Llingua Asturiana, organizáu pola Academia de la Llingua n'Uviéu, y que güei celebró la segunda de les tres xornaes que completen el programa.

Na so intervención Pfister, realizó una comparanza de la etimoloxía de Xosé Lluis García Arias, col so diccionariu de léxicu italianu y con otres etimoloxíes como la gallega. Asina, señaló la ""importancia del asturianu nel cuadru románicu"". ""L'asturianu ta mal consideráu, comparáu col español, el catalán, el gallegu o'l portugués, pero yo quiero introducir al asturianu ente estes cuatro llingües romániques, pola so importancia nel contestu de toles llingües romániques"", esplicó Pfister.

Asina, pa exemplificar la so teoría sobre la importancia del asturianu nel Léxicu Etimolóxicu Italianu, utilizó delles formes asturianes, con raigaños que coinciden con otres llingües romániques. Ye'l casu de la pallabra 'grayu'. ""Ye una forma mui contestualizada nes etimoloxíes de llingües romanes"", esplicó pa dexar claro que ""hai paralelismos (como ésti) ente l'asturianu y les llingües romániques y ibériques de la península"".

DIFERENTE LLATÍN IBÉRICU

Pela so parte, Paul O'Neill, filólogu inglés que fala asturianu a un nivel mui avanzáu, considera que la pervivencia de la llingua asturiana pue ayudar a demostrar que na Península Ibérica existía un llatín diferente al que nel so día se faló n'otres partes de la Europa romanizada, un llatín ""más antiguu, más arcaicu"", esplicó.

Según la so investigación, la filoloxía románica nació n'Alemaña y los sos investigadores, a la hora d'estudiar el castellán, ficiéronlo aplicando al español les mesmes regles llingüístiques qu'al francés o al italianu. Parte, según el so puntu de vista, ""de supuestos falsos"", una idea qu'apoya nel asturianu.

Pa O'Neill, la conservación del pretéritu asturianu pue demostrar una evolución diferente del llatín na Península Ibérica, al nun coincidir coles formes d'otres etimoloxíes.

Amás de Pfister y O'Neill tamién intervinieron Clara Prieto, Vicente José Marcet, Francesc González i Planas, Isabel Torrente, Javier García López y Margarita Torres Sevilla. Dempués, María Josefa Sanz y Andrea Miranda presentaron sendos llibros recopilatorios de documentos medievales n'asturianu, mientres que Xosé Lluis García Arias fizo lo propio coles sos tercer 'Propuestes Etimolóxiques'.

Mañana, xornada de clausura, van celebrase tamién delles conferencies sobre la historia de la llingua, p'acabar con un alderique nel que van intervenir Emilio Gancedo, Alfredo Hernández, Antonio Bárbolo y Xosé Antón González Riaño. Esti últimu actu va ser nel Club de Prensa de la Nueva España, y non na Facultá de Filoloxía, onde se tán desarrollando les xornaes."