Instituciones y colectivos esixeron la oficialidá na Xunta Xeneral

Representantes de distintes organizaciones, instituciones y colectivos rellacionaos cola protección de la llingua asturiana pasaron ayeri pela Xunta Xeneral del Principáu pa dar les sos valoraciones sobre'l Plan de Normalización Social del Asturianu 2005-2007 nuna ronda de comparecencies qu'incluyó a l'Academia de la Llingua Asturiana, Xunta Pola Defensa de la Llingua Asturiana, Observatoriu de la Política Lingüística y el Seminariu de Filoloxía Asturiana.


Tolos ponentes concueyaron nuna cosa, que foi la reclamación del estatus d'oficialidá de la llingua asturiana, anque les valoraciones sobre'l plan tuvieron colores mui distintos.

La presidenta de l'Academia de la Llingua, Ana Cano, abrió la ronda d'intervenciones con una valoración mui dura sobre'l plan, del que dixo que nun-y da a la llingua validez xurídica nin contempla la oficialidá, razones poles que'l plan, más que de normalización tendría de llamase "de dignificación del asturianu". Ana Cano sorrayó tamién lo que-y abultaben "carencies técniques del plan" ente les que sorrayó la falta de plazos, d'asignación presupuestaria a oxetivos concretos y de descripción de criterios y instrumentos de valoración pa peritar l'alcance de la so puesta en marcha. La presidenta de l'ALLA resumió la so valoración del plan como "fondamente insatisfactoriu" y llendáu a una serie d'actuaciones "episódiques y aisllaes". Ana Cano llamó l'atención sobre'l fechu de qu'esti plan nun pue dexar de llau'l peligru real de desapaición de la llingua asturiana del que yá lleva avisando la UNESCO dende'l 2001 y esixó la oficialidá como "única garantía pa plantegar una planificación visible que lleve a la normalización social del asturianu"

Pol Observatoriu de la Política Lingüística, plataforma creada va unos pocos meses, xubió a falar el sociólogu Francisco llerea Ramo. El director de les dos encuestes sociollingüístiques d'Asturies llamó l'atención sobre'l fechu de qu'Asturies ye la única Comunidá Autónoma billingüe que nun tien reconocíos los derechos de los sos falantes en referencia a l'ausencia d'oficialidá. Llera esplicó darréu que la normalización ye un procesu complexu que nel casu d'Asturies presenta "déficits y contradicciones" y alvirtió tamién sobre'l riesgu de desapaición de la llingua d'equí a la vuelta d'un par de xeneraciones, afirmando que, en casu de nun buscase igües a esti retrocesu xeneracional, la lingua "va convertise nuna pieza de muséu". No tocante al plan, Llera alvirtió que "dexa fuera l'espaciu públicu y que por ello merma los derechos constitucionales d'una parte de los asturianos". Según Llera, al reconocese la llingua solo "a medies" Asturies presenta con ello un importante déficit nel so autogobiernu. D'otra manera, Llera tuvo una valoración más positiva qu'Ana Cano del plan, afirmando que'l plan supón que, "por primer vegada dispónse d'una política llingüística coherente de con una asignación presupuestaria específica".

El profesor de la Universidá d'Uviéu Xulio Viejo, coordinador del "Seminariu de Filoloxía Asturiana" valoró'l plan como "bien concebíu pero mal definíu", reclamando la oficialidá como únicu mediu pa que la llingua dexe de ser "invisible"

Pola Xunta pola Defensa de la Llingua intervino María del Pilar Fernández, que tamién esixó la oficialidá pa francer con una situación que ye única en tol estáu español. Pilar Fernández alvirtió que los oxetivos del plan van ser "inútiles" si la llingua "muerre" y si se-y sigue dando'l tratu institucional que se-y da, que ye como si ya tuviere muerta o como si nun fuere una llingua. Pilar desixó compromisu de los políticos ente'l peligru de desapasición de la llingua, afirmando que "Tienen que xestionar el patrimoniu llingüísticu de la que pudiera ser la última xeneración de falantes d´asturianu como llingua materna". Según-yos recordó la representante de la Xunta Pola Defensa de la Llingua, les lleis del Estáu dan-yos potestá pa construyir un futuru meyor pa la llingua asturiana faciéndola oficial" y apeló a la responsabilidá histórica con frase lapidaria incluyida: "Ye seguro que la historia va a borrar los sos nomes. Pero nun va borrar la so gravísima irresponsabilidá si dexen pasar esta ocasión pa tomar esta medía definitiva y crucial pa la llingua asturiana".