Les 364 quemes qu'afararon Asturies na segunda quincena d'avientu de 2015 xamuscaron 12.207 hectárees (122,07 kilómetros cuadraos) y provocaron casi doce millones d'euros de perdes en Cangas, El Franco, Boal, Tinéu y Parres, según les primeres estimaciones.
El conseyeru de Presidencia y Participación Ciudadana, Guillermo Martínez, ufiertó güei estos datos nuna comparecencia a pidimientu propiu na Xunta Xeneral del Principáu, onde detalló l'operativu activáu pa lluchar contra'l fueu.
El 16,24% de les hectárees afaraes (1.983,07) yera superficie arbolada, mientres el 83,76% restante (10.224,38) yera terrén non arboláu. Les quemes afectaron a 58 de los 78 conceyos asturianos, según la siguiente distribución xeográfica:
La zona más castigada foi l'occidente, non tanto pol númberu total de quemes, menor que n'otres árees, sinón pola superficie total esfarrapada. L'episodiu más grave prodúxose en Brañavivel (El Franco), dao qu’una única quema afaró 1.550 hectárees namás nesti conceyu (2.554 si añede'l terrén afectáu en Boal, Tapia y Castropol).
Una oleada de fuegos en dos fases
N’evaluando la situación, El Gobiernu d'Asturies céntrase agora n'entainar los trámites pa facer frente a les consecuencies d'esti desastre medioambiental. Nesti sentíu, pidió al Executivu central que modifique'l Real Decretu 307/2015, de 18 de marzu, pol que se regulen les subvenciones en situaciones d'emerxencia énte la magnitú de los daños, se flexibilice l'accesu a les ayudes a les persones y entidaes afectaes.
Amás, el Principáu prevé habilitar les subvenciones incluyíes nel Programa de Desarrollu Rural pa la restauración de tierres quemaes y la so reforestación y yá ta ellaborando un decretu d'ayudes p’apoyar a les families que perdieren les sos primeres viviendes. Tamién se punxo en contactu colos sos homólogos de Cantabria, Galicia y el País Vascu col fin d'establecer un cómputu global de tolos daños sufríos nes cuatro comunidaes y acoyese d'esta miente a la concesión de compensaciones económiques procedentes del Fondu de Solidaridá de la Comisión Europea. Col propósitu de completar esta xestión, solicitó al Ministeriu del Interior que s'encargue de coordinar los trabayos y que se dirixa a la Unión Europea, yá que namás los estaos miembros pueden solicitar estes ayudes.
Una folada de fueos en dos fases
Les escepcionales circunstancies que se producieron n'Asturies nes dos últimes selmanes del pasáu exerciciu obligaron a activar el Plan de Protección Civil d'Emerxencies por Quemes Forestales (Infopa) dende'l 19 d'avientu a les 12.28 hores hasta les 20.03 del 3 de xineru d’esti añu El plan constitúi unu de los cinco preseos de coordinación que plantega la Estratexa Integral de Prevención y Llucha contra les Quemes Forestales 2013-2016.
Les altes temperatures, el fuerte vientu sur (con raches siperiores a los 100 kilómetru por hora) y l'ausencia d'agüa xustifiquen, ente otros factores, daqué insólitu na comunidá autónoma: qu'el Infopa tuviera activu en situación 2 quince díes. Esti nivel decrétase cuando se rique medios estatales estraordinarios pa la estinción de los fueos.
El cronograma ellaboráu pol Serviciu d'Emerxencies del Principáu d'Asturies (SEPA) reflexa que la sucesión de quemes desenvolviose en dos fases. La primera producióse la fin de selmana del 19 d'avientu y les peores consecuencies fueron pa Bual y El Franco, onde se rexistró l'accidente de Brañalibrel, qu'obligó a instalar un puestu de mandu avanzáu n'A Caridá. Na madrugada del 20 contabilizáronse rhasta 147 focos activos simultáneos y el total de la xornada xubió a 163. Cada unu d'esos díes, actuaron contra'l fueu alredor de 350 efectivos.
La segunda fase del episodiu correspuéndese col 28 d'avientu, fecha na que se reactivaron los focos y aumentó rápido el númberu de quemes poles elevaes temperatures y les fuertes raches de vientu. Esa xornada, na qu'intervinieron 530 efectivos nos llabores d'estinción, hubo 102 fueos activos ya instaláronse puestos de mandu avanzáu en La Ribera y La Fresneda.
Coordinación de los dispositivos
Guillermo Martínez sorrayó na so intervención na Xunta'l calter escepcional de les quemes y la magnitú de los daños, al recordar que nos postreros 23 años la media de fueos y hectárees afectaes nos meses d'avientu asitíase en 50 y 190, respectivamente, cifres que se allueñen notablemente de les rexistraes nel últimu mes de 2015: 535 y 15.000 en total.
Coles mesmes, aseguró que'l Gobiernu d'Asturies activó y coordinó tolos medios disponibles, propios y ayenos, pa facer frente a les quemes forestales col propósitu fundamental de garantizar la seguridá de los equipos y protexer a les persones y bienes privaos. “Lo que socedió la segunda quincena d'avientu superó cualquier previsión que los espertos pudieren calcular”, precisó. Tamién sorrayó la coordinación permanente cola Delegación del Gobiernu y la Federación Asturiana de Conceyos (FACC).
El titular de Presidencia estimó'l llabor de los profesionales del SEPA, vecinos, voluntarios, guardes del Mediu Natural y cooperativu y empreses forestales y la Unidá Militar d'Emerxencies (qu'actuó n'Asturies la fin de selmana de'l 19 d'avientu y tamién del 28 al 30), asina como el sofitu del Ministeriu d'Agricultura, Alimentación y Mediu Ambiente, la Delegación del Gobiernu y les fuerces y cuerpos de seguridá del Estáu. Tamién tuvo una alcordanza especial pal pilotu José Antonio Rodríguez, fináu al estrellase l'helicópteru que dirixía mientres trabayaba na estinción de la quema de Cuesta La Roza, nel conceyu de Parres, el 23 d'avientu.