Jones: "L'asturianu ye muncho más reconocíu anguaño n'Europa que nos 80"

Elin Haf Gruffydd Jones dirixe l'Institutu Mercator, entidá qu'asesoró al Conceyu d'Aberystwyth (Gales) pa enxertar la bandera asturiana nel so paséu maritimu, xunto a la d'otres 19 minoríes llingüístiques y nacionales

Aberystwyth ye ún conceyu costeru del centru de Gales que ye consideráu por muncha xente'l centru neurálxicu de la cultura galesa. Nesta localidá d’unos 13.000 habitantes asitiada del condáu de Ceredigion alcuéntrase la Biblioteca Nacional de Gales y dende hai unos meses la bandera asturiana ondea nel son paséu marítimu xunto con otres 19 banderes de minoríes llingüístiques o nacionales.

Dientro de la Universidá d’Aberystwyth, una de les más importantes del país, enxértase’l Mercator Media Research Institute, del que ye directora Elin Haf Gruffydd Jones. El conceyu d’Aberystwyth, nel que tien mayoría absoluta  Plaid Cymru, el partíu nacional galés, pidió-y un informe l’añu pasáu al Institutu Mercator p’anovar les banderes que ondeen nel paséu marítimu de la localidá.

Gruffydd Jones, amás de directora del Institutu Mercator, ye profesora de medios de comunicación ya industries creatives na Universidá d’Aberystwyth y nesta entrevista p’Asturies.com coméntanos la historia de les banderes del paséu marítimu n’Aberystwyth y por qué ta ente elles la bandera asturiana.

¿Cuántu tiempu hai que qu’existen eses banderes nel paséu marítimu?
Punxéronse nel añu 1989 cuando, col asesoramientu de Mercator, escoyéronse 20 banderes con criterios que concasaben cola situación sociopolítica daquella. La escoyeta orixinal basábase en 20 naciones que pertenecíen a la XE y  que nun teníen estáu propiu, como Gales. Amás del nuestru país incorporáronse les banderes d’Escocia, Islla de Man, Cornualles, Bretaña, Alsacia, Córcega, Valle d'Aosta, Sud Tirol, Cerdeña, Frisia, Valonia, Flandes, Galicia, Paises catalanes, País Vascu, Estonia, Lituania, Letonia y el Pueblu Sami.

¿Por qué se decidió cambiales esti añu?
El conceyu comentónos l’añu pasáu que quería revisar les banderes y preparemos dende Mercator un informe. En xineru aconceyemos colos conceyales pa confirmar les 20 banderes pal paséu.
La situación política n’Europa cambió abondo nesti cuartu de sieglu cola entrada d’estaos nuevos na XE y la independencia d’otros como Letonia, Lituania y Estonia que taben representaos nel paséu marítimu. Tratábase d’actualizales acordies con esti contestu nuevu.

¿Qué criterios se siguieren nesta escoyeta nueva?
Foron criterios asemeyaos a los del  1989, naciones ensin estáu o con llingües propies que tuvieren dientro de la XE, col envís de reflexar la diversidá y la bayura cultural d’Europa.

Pero teníemos que presentar un argumentu pa la escoyeta, basáu en razones científiques y como namás hai 20 palos, tuviemos que facer una lóxica pa un conxuntu de 20 banderes. Amás queríemos que tuvieren presentes países rellacionaos con Aberystwyth y con Gales, polo que se fixo dalguna excepción.

¿Cuáles foron eses escepciones?
Pues, por exemplu decidióse da-yos relevancia a los países celtes, polo que s’incluyó la bandera de la Islla de Man, anque nun pertenez a la XE y Flandes qu’anque’l so idioma tamien se fala n’otru estáu tien abonda relación con Gales.

¿Foi abegoso escoyer namás 20?
Na primer escoyeta teníemos 29 banderes, y dexámosles en 20 desdexando, por exemplu les de países o minoríes con llingües que tienen un estatus discutíu como Silesia en Polonia, que tien una llingua que l’estáu polacu nun reconoz ente les que tán protexíes pola carta europea de les llingües minoritaries. Les islles Faroe nun s’incluyeron porque nun tán na XE, Sud Tirol o Valonia porque les sos llingües fálense n’otros estaos… Asina hasta quedar nes 20 finales.

¿Cuáles foron finalmente?
Quedemos con Bretaña, Cornualles, Islla de Man, Escocia, Gales, Flandes, Frisia, Sorbia, Casubia, Pueblu Sami, Córcega, Occitania, Cerdeña, Friul, País Vascu, Paises Catalanes, Galicia, Asturies, Pueblu Xitanu y Pueblu Aromanu

¿Cuála ye la razón de qu’Asturies nun tuviere na primer clasificación y agora sí tea?
Nel casu d’Asturies valoróse que ye un país dientro d’un estáu miembru de la XE y la reconocencia del asturianu como llingua, que ye abondo más visible agora de lo que yera nos años 80 del sieglu pasáu.