Una oficialidá de nome Adrián y que vien de Llaviana

El 32 Congresu de la FSA, n'ochobre del 2017, supunxó la proclamación d’Adrián Barbón como secretariu xeneral y un cambiu na postura histórica del partíu al respeutu la oficialidá del asturianu y el gallego-asturiano, posición que defende con rixu'l líder socialista. Otru llavianés y tocayu, Adrián Pumares, paez llamáu anguaño a dar otru xiru a la so formación, Foro.

Nes feches últimes la reforma del Estatutu d’Autonomía pa incluyir la oficialidá del asturianu y del gallego-asturiano tornó a apaecer na axenda política depués de l’aconceyamientu de Xosé Antón González Riaño con Barbón. El presidente de l’Academia de la Llingua Asturiana (ALLA) tresmitía a la salida la so “plena seguranza” de que dicha reforma abriríase esti mesmu añu y que daben los númberos pa que s’aprobara.

Los partíos que se posicionaron hasta la fecha a favor de la oficialidá son la Federación Socialista Asturiana, Podemos y Asturies pela Izquierda (Izquierda Xunida-IAS). Ente los trés sumen 26 escaños, ún menos de los 27 –trés quintos del Parllamentu– que se necesiten, y ye nesti momentu nel que Foro entra na ecuación.

La formación liderada anguaño por Carmen Moriyón ta enfotada nun procesu de reconstrucción tres la división esistente ente los partidarios del fundador Francisco Álvarez-Cascos –espulsáu pola Comisión Direutiva y nos tribunales por supuestes irregularidaes na so xestión– y de los de la ex alcaldesa de Xixón. Ente los primeros, Pedro Leal, y ente los segundos, Pumares, actual secretariu xeneral, los dos diputaos de Foro na Xunta Xeneral.

Aire fresco y necesidá d'un cambiu

Nacíu en Llaviana, al igual que Barbón, Pumares tamién supón aire fresco pal so partíu. Ye un políticu mozu, del 1989, reconocible como ún de los más activos nesta llexislatura na Cámara, que ta amosando sensibilidá pa cola cultura y el patrimoniu asturianu, como se pudo ver na so posición na polémica coles obres del Chao Samartín.

Na cuestión llingüística posicionóse en tou momentu nun perfil respetuosu, desmarcándose de les polémiques provocaes poles otres fuercies de la derecha asturiana, cola defensa del desarrollu de la Llei de Promoción y Usu del Bable/Asturianu como bandera, y diz quien lu conoz qu'a títulu personal siempre foi, como Barbón, favorable a la oficialidá. El vienres, un día depués de les pallabres de González Riaño, nun se desmarcó d’esa posibilidá y dixo tar “dispuestu a falar sobre la reforma del Estatutu d’Autonomía” cola FSA si se decidiese definitivamente a abrir el procesu y a entamar un alderique “seriu y sele” dientro de la so formación sobre la oficialidá.

Como Adrián Barbón, Pumares tamién foi conceyal en Llaviana, un conceyu del centru d'Asturies onde l'asturianu ye la llingua vehicular pa los más de los sos vecinos, pero nun tuvo presente na votación de la moción na que s'aprobó la oficialidá nel conceyu en febreru de 2018, al tar acabante de ser sustuyíu como voceru local de la so formación por Borja Álvarez. Barbón tampoco yera nesi momentu l'alcalde ya qué dimitiera unos meses primero, tres de ser escoyíu secretariu xeneral de la FSA.

Un posible apoyu de Foro desbloquearía la situación y permitiría, con 40 años de retrasu col restu de ciudadanos d’autonomíes billingües, la igualdá de derechos de los falantes d’asturianu y gallego-asturiano colos de castellanu n’Asturies. Sedría'l fin d’una inxusticia tres un procesu de décades emburriáu pol movimientu organizáu de los falantes y la sociedá civil nel que dos llavianeses col mesmu nome, Adrián, en formaciones polítiques mui distintes nel arcu políticu, van tener un pesu clave pa da-y un reblagu qu'afite'l cambiu llegal necesariu.

Na imaxe, Pumares y Barbón salúdense enantes d'un aconceyamientu pa negociar los Presupuestos correspondientes al añu 2020. Semeya obra d'Armando Álvarez.