La XDLA considera que la Llei d’Usu ta “escosada”

“Ye tiempu de falar a les clares y dicir qu'esta norma ta escosada” afirma la Xunta pola Defensa de la Llingua Asturiana (XDLA) sobre la Llei d’Usu y Promoción del Bable/Asturianu, qu’esta selmana cumple venti años. La Conseyería d’Educación y Cultura axunta a xuristes destacaos esti llunes n'Uviéu p’aldericar sobre la norma.

N’opinión del coleutivu cívicu, “nestos 20 años namás que se dieron dellos avances nel usu de la toponimía –la Llei d'Usu diz que los nomes tradicionales de los llugares d'Asturies han de ser los tradicionales–, pero namás d'una manera simbólica y por iniciativa de dalgunos conceyos, porque la mesma Alministración que los aprueba depués nun los utiliza, invisibilizándolos”, dalgo que tamién asocede nel ente públicu de comunicación, cuando la TPA “namás los utiliza dacuando y nos créitos, mentes que na RPA éstos nun existen”. Al respeuto, recuerda que la presencia “amañosa” qu’afita la norma nestos medios en realidá queda nun ruin 3 por cientu de la emisión en televisión y de 50 minutos a la selmana na radio.

Otru aspeutu a la que tamién fai referencia esta llexislación ye la promoción de la industria cultural n'asturianu, esto ye lliteratura, música y audiovisual, siendo lo cierto que’l presupuestu “que se dedica a estos sectores amenorgóse dende 1998 hasta nun 75 por cientu o mesmo llegó desaparecer nel casu del audiovisual”. La XDLA tampoco nun escaez que la ufierta educativa n'asturianu “sigue ensin tar xeneralizada –na concertada cuasi nin existe– y cada añu a principios del cursu topámonos con escolinos a los que-yos ponen problemes pa exercer el so derechu a asistir a clase d'asturianu”.

El derechu de les ciudadanes y ciudadanos a dirixise a l’Alministración na so llingua materna ye otru de los aspeutos qu’afita la norma que nun se cumple siempre, yá que nun ye raro que s’atopen reticencies o problemes. “Prueba de qu'esta norma ye agua pasada ye que son los mayores enemigos del asturianos los que dicen defendela. Ye'l presidente d'Asturies, Javier Fernández, y la presidenta del PP, Mercedes Fernández, les dos persones que más se-yos enllena la boca diciendo que l'asturianu ta mui bien como ta agora, cola Llei d'Usu”, aseguren denden la XDLA.

Poro, la organización considera que “depués de 20 años d'incumplimientos, queda demostrao qu'ensin oficialidá nun hai Llei d'Usu que valga; que la oficialidá ye l'únicu marcu llegal qu'establez la Constitución española y que permite garantizar que los asturianos escueyan llibremente en que llingua vivir”.

Actu nel Campoamor

La Conseyería d’Educación y Cultura entama pa esta tarde n'Uviéu la mesa redonda entitulada ’20 años de la Llei d’Usu y Promoción del Asturianu’ col oxetivu de que xuristes destacaos alderiquen sobre’l pasáu, presente y futuru d’esta norma. Les persones convidaes pa participar nesti actu son José Manuel Pérez Fernández, lletráu del Tribunal Constitucional y profesor de Derechu Alministrativu de la Universidá d’Uviéu; Leopoldo Tolivar, caderalgu de Derechu Alministrativu de la Universidá d’Uviéu; y l’abogáu Nicolás Bartolomé, con Vicente Hoyos, secretariu xeneral téunicu de la conseyería, como moderador.

Los temes que se van tratar son la evaluación de la Llei d'Usu como ferramienta de normalización llingüística, el marcu llegal del asturianu en comparanza col d'otres llingües y el nivel de desenvolvimientu alcanzáu pola norma nestos dos decenios, asina como les espeutatives de futuru de la mesma. L’alderique va principiar a les 19 hores nel Salón de Té del Teatru Campoamor d'Uviéu y, tres les intervenciones de los espertos, el públicu asistente va poder intervenir.

Na imaxe, fachada del Teatru Campoamor. Imaxe obra de Zarateman baxo llicencia CCO 1.0.