El próximu sábadu 17 d'avientu de 2005 a les 12'30 hores, na Playa del Arbeyal de Xixón va inauguraráse un Monumentu d'homenaxe a los cerca de 1.100 neños y neñes que embarcaron n'El Musel pa la URSS en setiembre de 1937 nuna midida estrema adoptada pol Gobiernu del Conseyu Soberanu d'Asturies y Lleón énte l'avance de la tropa franquista, qu'acabó tomando Xixón menos d'un mes dempués d'evacuase a los rapacinos.
Aquellos neños y neñes, a los que popularmente se-yos conoz como "los neños de la guerra" salieron el 23 de setiembre del 37 nun barcu francés con destín a la ciudá de Leningrado, l'actual San Petersburgo. Na Unión Soviética de Stalin, aquel grupu de neños recibió mui bon tratu, pero ello nun evitó que les sos trayectories vitales y familiares quedaren alteriaes pa siempre. Mientres qu'otros países qu'acoyíen colonies de neños españoles, casu de Francia, devolviéronlos n'acabando la Guerra, la URSS y México retuvieron a los sos neños, colo que los llibraron a ellos y a los sos padres de los malos tratos y castigos que sofrieron a la vuelta los otros, marcaos políticamente énte'l réxime, pero colo que tamién perdieron contactu coles sos families. Esti foi el casu de los 1.100 asturianos de Rusia, a los que tamién-yos tocó sufrir no material, sobremanera nos años de la II Guerra Mundial y na posguerra, cuando la URSS pasó momentos de crisis y necesidá. Col pasu de los años, y anque el Partíu Comunista tuvo n'algún momentu la esperanza de qu'aquellos neños del 36 fueren les futures vanguardies comunistes na so tierra d'orixe, la realidá histórica foi qu'aquellos emigrantes forzaos tuvieron d'asitiase en Rusia, faciendo munchos d'ellos estudios superiores y carrera profesional nes instituciones y empreses soviétiques. Dende los años 60 del sieglu pasáu munchos garraron el camín de vuelta, un retornu que s'aceleró sobremanera dende la cayida del bloque del este, anque esiste entovía un bon númberu d'ellos asitiaos en Rusia.
Cásique setenta años dempués, l'Asociación de Neños de la Guerra tuvo la iniciativa de facer un monumentu n'alcordanza d'aquellos neños de la guerra, una idega que contó col sofitu de la Conseyería de Vivienda y Bienestar Social d'Asturies, el Ayuntamientu de Xixón y l'Autoridá Portuaria. Precisamente la escultura conmemorativa ye obra de Vicente Moreira, otru de los "neños de la guerra". Al actu d'inauguración del 17 d'avientu van asistir la conseyera de Vivienda Laura González, l'alcaldesa Paz Fernández Felgueroso y otres autoridaes , amás d'una representación de neños de la guerra que salieron de Xixón y d'otros puertos.