El defensor del pueblu d’Arán nagua pola oficialidá en toa Occitania

El defensor del pueblu del Valle d'Arán, Francés Boya, afirmó que la reciente Llei del Aranés aprobada en Cataluña ye "una lluz d'esperanza", porque tien de ser el primer pasu pa oficializar y protexer l’occitanu nos demás territorios falantes.

La Llei del Occitanu --aprobada pol Parlament el 22 de setiembre-- ye l'únicu apoyu llegal que tien esta llingua, amás de la llei de "llingües xenérica" vixente n'Italia, onde s'inclúi l'occitanu que se fala nel Piamonte, esplica'l defensor del pueblu. L llingua occitana fálase n’Italia y, fundamentalmente, Francia.
  
Boya afirma que la llei del aranés --nome del occitanu nel Valle d'Arán-- nun sólo ye un marcu xurídicu sobre los derechos de los falantes y les obligaciones de les alministraciones catalana y aranesa, sinón que tamién val como "un mensaxe claru hacia'l restu d'Occitania de que nun ye una llei políticamente secesionista" con tolos territorios d'esta llingua, sinón, al contrariu, una esperanza pa toos ellos.
  
En declaraciones a Europa Press, dixo que'l próximu pasu tien que ser la esperada llei francesa de llingües minoritaries tres l'intentu fracasáu de la pasada década, dao qu'esi país concentra'l mayor númberu de falantes y territorios d'Occitania.
  
Ello ye que'l Valle d'Arán algamó una llei llingüística teniendo namás 10.000 de los 13 millones de falantes d'occitanu. Boya considérala una "llingua fraccionada", pero qu'agora tien un puntu de partida llegal pa protexese y sobrevivir, colo que pue esperase "la renacencia del conxuntu d'Occitania".
  
No referente al Estáu español, el defensor del pueblu espera qu'asuma "un compromisu coles llingües minoritaries del Estáu, aplicando mecanismos apropiaos a les necesidaes de "normalización d'un idioma".

Cataluña nun tutela
Boya fizo estes declaraciones esti xueves pela nueche en presentando públicamente en Barcelona la llei del Parlament. Nel so discursu, pidió a los araneses que "se reconozan" nesta llei y lluchen por aplicala, en cuenta d'esperar que seya Catalunya la que salve'l so idioma.
 
"Cataluña nun pue actuar sobre Occitania de forma prepotente nin como'l primu de Zumosol que lo soluciona too" --dixo--, sinón que "tien que dexar a Occitania, con una evidente complexidá política, que poco a poco alcuentre'l so camín".
  
Por eso, refugó qu'esta llei seya un "tutelaxe" al occitanu dende Catalunya, al que'l "so Parlament estimó la valentía" de tratar la norma.

TV vía Internet
Como dixo nel Parlament el día en que s'aprobó, Boya alvirtió que la llei nun ye en sí mesma la solución del aranés si nun se renueva constamente el compromisu por defendelu.
  
L'oxetivu en que trabaya agora l'occitanu ye abrir una televisión vía Internet pa tolos territorios d'esta llingua.