El Conseyu d'Europa recomienda un mayor nivel de proteición pal asturianu nel Estatutu d'Autonomía

"El Comité d'Espertos sobre les llingües minoritaries y rexonales del Estáu Español del Conseyu d'Europa recomendó una meyora del nivel de proteición de la llingüa asturiana, asina como una mayor promoción del gallego-asturianu. Ye la principal conclusión que se saca del segundu informe del Conseyu d'Europa sobre l'aplicación de la Carta Europea de les Llingües Minoritaries nel Estáu Español, ellaboráu tres una visita sobre'l terrenu a los diferentes territorios xeográficos aludíos. Nel mesmu faise referencia al asturianu y al gallego-asturianu amás d'otres llingües oficiales (euskera, catalán, gallegu y valencianu) y non oficiales (gallegu de Castiella y Lleón, gallegu de Zamora, gallegu d'Estremadura, portugués n'Estremadura, aragonés, aranés, catalán n'Aragón, árabe en Ceuta y bereber en Melilla).

L'informe encamienta a les autoridaes a ""contemplar, en collaboración colos falantes, una meyora del actual nivel de proteición qu'ofrez l'Estatutu d'Autonomía"" sobre la llingua asturiana. De la mesma manera, encamienta a les autoridaes a reconocer ""la identidá específica del gallego-asturianu, al traviés de la promoción de la llingua y la cultura qu'ésti representa"". El documentu recuerda que l'informe anterior señalaba la ""resquiebra"" existente ente la ""demanda social"" de la llingua y la so falta de reconocencia oficial, y consideraba que ""l'establecimientu de cooficialidá diba afitar el camín pa la inclusión d'esta llingua nel apartáu III de la Carta de Llingües Minoritaries"", qu'inclúi recomendaciones específiques pa los idiomes oficiales. Nesti sen, recuerda que nel anterior informe les autoridaes asturianes xustificaben la falta d'oficialidá, na ""falta de normalización y d'una lliteratura escrita apropiada"" y en que ""dichu procesu de normalización tovía nun acabó"".

Sin embargu, l'informe actual reconoz el trabayu de l'Academia de la Llingua Asturiana n'aspeutos como la gramática, la ellaboración del diccionariu oficial o la nomenclatura de topónimos. D'igual manera señala'l ""consensu social"" n'Asturies a favor de la llingua: ""nun estudiu sociollingüísticu realizáu nel 2002 indicóse que'l 60 por cientu de la población quier que s'apruebe la cooficialidá"". Del gallegu asturianu señálase que se ""niega la so especificidá en rellación al asturianu"" y que se 'infravalora', citando ""fontes non gubernamentales"". PROBLEMES NA ENSEÑANZA L'informe señala que se caltienen los problemes señalaos nel anterior documentu nel sistema d'enseñanza. Ente ellos, fai referencia a la situación d'opcionalidá de les asignatures d'asturianu na enseñanza secundaria, lo que define como ""una desventaya"". Tamién se refier a la falta d'un ""diploma universitariu apropiáu, que da llugar a una situación de discriminación, puesto que los estudiantes que quieren ser profesores de llingua asturiana tán obligaos a recibir un añu más de formación"", en referencia a los cursos d'Espertu y Especialista. Esta situación va cambiar de magar el 2010, cola entrada en vixencia del Minor d'Asturianu, integráu nos estudios universitarios de filoloxía y, previsiblemente, nos de Maxisteriu. L'informe cita concretamente'l casu d'un estudiante de la facultá d'Historia al que nun se-y permitió presentar la so tesis doctoral n'asturianu, y pide que se tomen midíes pa correxir esti tipu de situaciones.

FALTA D'INFORMACIÓN

El Conseyu d'Europa tamién critica la falta d'información ofrecida poles Autoridaes Españoles sobre la situación del asturianu y del gallego-asturianu. Recuerda nesi sen les sos recomendaciones anteriores, referentes a l'afitamientu d'un nuevu marcu xurídicu, la mayor presencia d'estes llingües nel ámbitu alministrativu y les midíes ""firmes y urxentes"" en materia educativa y d'utilización nos medios de comunicación. En delles ocasiones, l'informe repite que'l Gobiernu español nun facilitó nenguna información de midíes sobre estos temes, y encamienta a facilitala nel próximu ciclu de supervisión.

'INMERSIÓN' TOTAL PA LLINGUES OFICIALES

El Conseyu propón tamién que les comunidaes autónomes españoles con llingües cooficiales desarrollen un modelu d'enseñanza de ""inmersión total"", anque reconoz que na ""mayoría"" d'eses autonomíes la enseñanza d'estes llingües se basa nun modelu billingüe que, según esplica, nun se correspuende colos compromisos adoptaos por España tres la confirmación de la Carta Europea. Recomienda amás a les autoridaes españoles, ente otres coses, que ""tomen midíes p'adoptar un marcu xurídicu específicu de proteición y promoción del aragonés y el catalán d'Aragón"", y que ""precise l'estatus"" y ""llegáu'l casu adopte midíes de proteición y promoción"" del bereber en Melilla, l'árabe en Ceuta, el gallegu en Castiella y Lleón y el portugués n'Olivenza (Badaxoz). En concreto, los espertos del Conseyu d'Europa llamenten que les autoridaes nun solucionaren los problemes que recalcaben nes primeres recomendaciones sobre utilización de les llingües cooficiales nos servicios públicos que, afirmen, ta ""n'amenorgamientu nel conxuntu de les comunidaes autónomes"". Tamién considera que nun son abondo les midíes tomaes a nivel estatal pa ""garantizar que toa parte que lo demande tenga verdaderamente la posibilidá d'utilizar una llingua cooficial demientres una procedimientu xudicial o nes rellaciones cola Alministración""."