Matías Conde
Xixonés, nacíu el 3 de payares de 1896. Estudió pa profesor mercantil y exerció la carrera, dedicándose tamién a la enseñanza. Dende bien nuevu tien aficiones lliteraries, collaborando en selmanarios locales y fundando’l periódicu satíricu El Epiplón, que tuvo d’aquella muncha sonadía. En 1937, por cuenta de la Guerra Civil vese obligáu a escapar pa Francia y d’ellí pa México, país nel que diba pasar tolo que–y quedaba de vida, a nun ser un viaxe emocionáu que tuvo ocasión de facer a la so tierra. Morríó en 1982.
Con prólogu de José Vasconcelos y mui guapamente ilustráu pol artista xixonés Germán Horacio (fíu de Pachín de Melás, esiliáu en 1939), editóse en México nel 1948 Sol en los pomares, llibru enllenu de señardá pola so tierra y que tuvo una acoyida estraordinaria.
Sol en los pomares, ye, ensin dulda, ún de los cumales de la llírica asturiana del so tiempu. Con estos poemes, (populares, canterinos, costumistes, delles veces festivos, pero tamién tienros, sentimentales, elexíacos, bucólicos...) llogra Matías Conde perpasar el meru calter festivu y humorísticu de casi tolos sos coetanios, escribiendo amás nun asturianu conserváu na fresquera que la memoria tien pa los desterraos.